Tıbbi Birimler / El Cerrahisi

El Cerrahisi, erişkinlerde el ve kol bölgesinde görülen tüm sağlık sorunlarının tanısını koyan ve acil ya da planlı cerrahi müdahalelerle tedavi sağlayan uzmanlık alanıdır. El ve kol bölgesindeki kırıklar, çıkıklar, yanlış kaynamalar veya eklem bozuklukları gibi problemlere etkin şekilde müdahale edilir. Ayrıca damar, sinir, tendon yaralanmaları ve doku kayıpları gibi durumlar mikrocerrahi teknikleriyle tedavi edilmektedir. Günümüzde yaygınlaşan sinir sıkışmaları, tendinitler ve eklem kireçlenmeleri gibi aşırı kullanıma bağlı rahatsızlıklara da günübirlik cerrahi çözümler uygulanabilmektedir. El bileği problemlerinde ise artroskopik cerrahi seçenekleri tercih edilebilir. El ve kol felçlerinde ise kas transferleriyle fonksiyonel tedavi yapılmaktadır.

El Cerrahisi Neye Bakar?

El cerrahisi; el, el bileği, ön kol, dirsek ve kolun çeşitli hastalık ve yaralanmalarının tanı ve tedavisini yapan cerrahi bir branştır. Doğuştan gelen anomalilerden travmatik hasarlara kadar geniş bir yelpazede hastalıklarla ilgilenir. Başlıca ele aldığı hastalıklar ve uyguladığı tedavi yöntemleri şunlardır:

Karpal Tünel Sendromu

Karpal tünel sendromu, el bileğinde median sinirin sıkışması sonucu ortaya çıkar. El ve bilekte ağrı, uyuşma ve güçsüzlük gibi şikayetlere neden olur. Tekrarlayan el hareketleri, özellikle bilgisayar kullanımı, bu sendromun gelişimini tetikleyebilir. Tedavi sürecinde bileklik kullanımı, steroid enjeksiyonları ve ileri vakalarda cerrahi müdahale uygulanmaktadır.

Tetik Parmak

Tetik parmak, parmağın bükülme sırasında takılması ya da kilitlenmesi durumudur. Parmak hareketlerinde zorluk ve ağrı yaratabilir; parmak bükülü kalabilir. Tedavide ilaçlar, parmak atelleri ve gerektiğinde cerrahi yöntemler tercih edilir. Ameliyatta tendon kılıfının açılmasıyla parmak serbest bırakılır.

Doğumsal El Anomalileri

Doğumsal el anomalileri, doğuştan gelen el yapısındaki çeşitli bozukluklardır. En yaygın türleri arasında sindaktili (parmakların yapışık olması), polidaktili (fazladan parmak), brakidaktili (kısa parmaklar) ve kamptodaktili (bükük parmaklar) yer alır. Genetik faktörler, çevresel etkiler veya bilinmeyen nedenlerle gelişirler. Tedavi cerrahi müdahaleler, fizik tedavi ve rehabilitasyonla desteklenir.

De Quervain Tendiniti

De Quervain tendiniti, başparmak tabanında ağrı ve hassasiyetle kendini gösterir. Başparmak hareketleri sırasında ağrı ve şişlik oluşur. Özellikle başparmak ve bileği yoğun kullanan kişilerde sık görülür. Tedavide steroid enjeksiyonları, bileklik kullanımı ve gerekirse cerrahi yöntemler uygulanır. Ameliyatta tendon kılıfının genişletilmesi hedeflenir.

Ganglion Kistleri

Ganglion kistleri, el ve bilekte sıvı dolu kistlerdir. Genellikle bilek veya parmak eklemlerinde ortaya çıkar, şişlik ve ağrıya yol açabilir. İyi huyludur ancak büyüyerek rahatsızlık verebilir. Tedavide kistin boşaltılması ya da cerrahi olarak çıkarılması seçenekleri bulunur. Tekrarlama riski nedeniyle takip önemlidir.

Travmatik Yaralanmalar

El cerrahisi, kesikler, kırıklar, ezilmeler ve amputasyonlar gibi acil müdahale gerektiren yaralanmaların tedavisini yapar. Mikrocerrahi tekniklerle damar, sinir ve tendon onarımları gerçekleştirilir. Kopan uzuvlarda replantasyon ve kan akışının yeniden sağlanması (revaskülarizasyon) işlemleri uygulanır. Hızlı ve doğru müdahale el fonksiyonlarının korunması açısından kritik önemdedir.

Romatizmal Hastalıklar

El cerrahisi, romatoid artrit ve osteoartrit gibi romatizmal hastalıkların tedavisinde de rol oynar. Bu hastalıklarda eklem ağrısı, şişlik ve deformiteler görülür. Cerrahi müdahaleler, ağrıyı azaltmak ve el fonksiyonlarını iyileştirmek amacıyla yapılır. Eklem protezleri ve sinovektomi sık kullanılan yöntemlerdendir.

Enfeksiyonlar

El ve bilekte gelişen enfeksiyonlar cerrahi debridman ve antibiyotik tedavisi ile kontrol altına alınır. Enfeksiyonlar genellikle yaralanma ya da cerrahi sonrası ortaya çıkar. Tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Cerrahi debridman, enfekte dokunun temizlenmesi ve yayılmanın engellenmesi için önemlidir.

Tümörler

El ve bilekte oluşan iyi veya kötü huylu tümörler cerrahi olarak çıkarılır. Bu tümörler el fonksiyonlarını engelleyebilir ve ağrıya neden olabilir. Cerrahi müdahaleyle tümörün tam olarak alınması ve nükslerin önlenmesi hedeflenir. Biyopsi ve görüntüleme yöntemleri tümörün yapısını belirlemek için kullanılır.

Tendon, Sinir ve Damar Yaralanmaları

Tendon, sinir ve damar yaralanmaları el hareketleri ve duyusunu ciddi şekilde etkileyebilir. Erken tanı ve müdahale iyileşme için çok önemlidir. Yaralanma sonrası zaman kaybetmeden tıbbi yardım alınmalı, uygun cerrahi girişimler yapılmalıdır. Tedavi sonrası fizyoterapi ve rehabilitasyon ile el fonksiyonlarının geri kazanılması desteklenir.

Tırnak Yaralanmaları, Batmaları ve Şekil Bozuklukları

Tırnak yaralanmaları, batmaları ve şekil bozuklukları günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir ve estetik kaygılar oluşturabilir. Tırnak batması, tırnak kenarının cilde gömülmesiyle enfeksiyona yol açabilir. Tedavide enfeksiyon kontrol altına alınmalı ve tırnağın sağlıklı büyümesi sağlanmalıdır. Travmatik tırnak yaralanmaları tırnak yatağı hasarına neden olabilir. Şekil bozuklukları genetik ya da travmatik nedenlerle ortaya çıkar ve cerrahiyle düzeltilebilir.

El Cerrahisini Kim Yapar?

El cerrahisi genellikle ortopedik cerrahlar ve plastik cerrahlar tarafından gerçekleştirilir. Ortopedik cerrahlar kemik, eklem ve kas sorunlarıyla ilgilenirken, plastik cerrahlar rekonstrüktif ve estetik cerrahiye odaklanır. El cerrahisinde bu iki uzmanlık alanı sıkça kesişir. Mikrocerrahi, tendon onarımı, sinir hasarı tedavisi, kırıkların düzeltilmesi ve doğumsal deformitelerin giderilmesi el cerrahisinin kapsamındadır. Bazı cerrahlar üst ekstremite cerrahisi konusunda özel eğitim alarak daha ileri düzeyde uzmanlaşabilir. Cerrahi sonrası fizyoterapistler ve el terapistleri rehabilitasyon sürecinde önemli rol oynar. El cerrahisi, karmaşık anatomisi nedeniyle multidisipliner bir yaklaşımla yürütülür.