Tıbbi Birimler / El Cerrahisi
El Cerrahisi
El ve Parmak Kopmaları
El ve parmaklarda meydana gelen kısmi ya da tam kopmalar, acil müdahale gerektiren ciddi durumlardır. Tam kopmalarda uzuv, vücuttan tamamen ayrılır ve damar yapıları da hasar gördüğü için kopan parçanın en kısa sürede uygun koşullarda sağlık kuruluşuna ulaştırılması ve replantasyon (yerine dikilme) işleminin gerçekleştirilmesi hayati önem taşır.
Kısmi kopmalarda ise uzuv, vücutla kısmen bağlantısını sürdürür ve damarsal yapılar işlevini kısmen de olsa sürdürebilir. Bu durum, müdahale süresi açısından daha fazla zaman tanıyabilir. Ancak her iki durumda da başarıyı belirleyen en önemli faktör; kopan parçanın doğru şekilde muhafaza edilerek en kısa sürede sağlık kurumuna ulaştırılmasıdır.
Her vakada replantasyon mümkün olmayabilir. Organın tekrar yerine dikilip dikilemeyeceği, doku ve damar yapılarında oluşan hasarın boyutuna göre hekim tarafından değerlendirilir.
Tendon, Sinir ve Damar Yaralanmaları
Trafik kazaları, iş kazaları ve çeşitli travmalara bağlı olarak elde meydana gelen tendon, sinir ve damar yaralanmaları, acil müdahale gerektiren durumlardır. Bu yapılar, elin hareket kabiliyeti, hissiyatı ve kan dolaşımı açısından hayati öneme sahiptir. Yaralanma sonrası tedavinin geciktirilmesi durumunda, kalıcı fonksiyon kayıpları ve doku hasarları oluşabilir.
Özellikle damar yaralanmalarında, kan akışının kesilmesiyle birlikte dokular yeterli oksijen ve besin alamaz; bu da ilgili bölgenin canlılığını yitirmesine neden olabilir. Benzer şekilde sinir ve tendon yaralanmalarında da duyu kaybı, hareket kısıtlılığı ve kalıcı işlev bozuklukları gelişebilir.
Bu tür yaralanmalarda erken tanı ve uygun cerrahi müdahale, hem el fonksiyonlarının korunmasında hem de hastanın yaşam kalitesinin artırılmasında büyük rol oynar.
El ve Parmak Kırıkları
El ve parmaklar, çok sayıda küçük kemikten ve eklemden oluşan karmaşık yapılardır. Bu nedenle travmalara bağlı olarak kırık gelişme riski oldukça yüksektir. Düşme, ezilme, çarpma veya burkulma gibi durumlarda, kemiklere binen ani ve aşırı yük sonucu kırıklar meydana gelebilir. Bu tür kırıklar genellikle ani gelişen ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı ile kendini gösterir.
Özellikle orta yaş ve üzeri bireylerde, menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda kemik yoğunluğunun azalmasına bağlı olarak kırık riski daha da artmaktadır. Kırık oluştuğunda zamanında yapılacak ortopedik müdahale ve sonrasında planlanan fizik tedavi süreci, iyileşme açısından kritik önem taşır.
Parmak kırıkları genellikle daha kısa sürede iyileşme gösterebilse de el kemiklerinde oluşan kırıklar, elin genel fonksiyonunu etkileyebileceği için daha dikkatli ve kapsamlı bir tedavi süreci gerektirir.
Tırnak Sorunları
Tırnak yaralanmaları, batmaları ve şekil bozuklukları, el cerrahisi kliniklerinde sık başvurulan problemler arasındadır. Ayak ve el tırnakları travmalara ya da uzun süreli baskıya bağlı olarak zarar görebilir. Tedavi edilmediği takdirde tırnak batmaları enfeksiyona yol açabilir; şekil bozuklukları ise hem işlevsel hem estetik sorunlara neden olabilir. Bu nedenle erken dönemde tıbbi değerlendirme ve tedavi önemlidir.
Doğumsal El Anomalileri
Fazla parmak, yapışık parmak ya da parmak pozisyonlarındaki bozukluklar gibi doğumsal el anomalileri, genetik faktörlere bağlı olarak gelişebilir. El cerrahisi uzmanları tarafından gerçekleştirilen cerrahi müdahaleler ile bu anomaliler büyük ölçüde düzeltilebilir. Böylece hem elin fonksiyonelliği artırılır hem de estetik görünüm iyileştirilir.
Sinir Sıkışmaları
Ellerde, bileklerde ve dirseklerde görülen sinir sıkışmaları; karpal tünel ve kübital tünel sendromları gibi hastalıklarla kendini gösterebilir. Bu durumlar; ağrı, uyuşma, kas zayıflığı ve hareket kısıtlılığına yol açabilir. Mikrocerrahi tekniklerle yapılan müdahaleler, sinirlerin üzerindeki baskının giderilmesini ve fonksiyonun korunmasını sağlar.
El Tümörleri
El ve bilek bölgesinde oluşan kitleler genellikle iyi huylu olup, glomus tümörleri, ganglion kistleri gibi yapılar şeklinde kendini gösterebilir. Bu oluşumlar genellikle büyüme eğilimindedir ve cerrahi olarak çıkarılmaları gerekebilir. Takip ve düzenli kontroller, nüks riskini azaltmak açısından önemlidir.
Tetik Parmak (Stenozan Tenosinovit)
Parmaklarda takılma, ani kilitlenme ve ağrı ile seyreden bu hastalık; parmak tendonlarının hareket alanındaki daralma sonucu oluşur. Erken evrede ilaç tedavisi veya enjeksiyonlar tercih edilirken, ilerlemiş vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Dupuytren Kontraktürü
Avuç içindeki bağ dokusunun kalınlaşmasıyla başlayan bu hastalık, zamanla parmaklarda bükülmelere neden olur. İlerlemiş olgularda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi sonrası fizik tedavi ile elin işlevselliği yeniden kazandırılabilir.
El, parmak ve bilek yapıları oldukça hassas ve karmaşık anatomik yapılardır. Bu nedenle cerrahi işlemlerde mikrocerrahi tekniklerin kullanılması, tedavi başarısını artırır ve fonksiyon kaybı riskini azaltır.
Eğer siz de bu tür rahatsızlıklardan birini yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurarak uzman değerlendirmesinden geçmeniz önemlidir.
