Kadın hastalıkları ve kadın üreme organ yapıları ile ilgilenen Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanlık alanı, bir tıp dalı olan "Jinekoloji ve Obstetrik" branşını ifade etmektedir. Jinekoloji; rahim, rahim ağzı, vajina, vulva, tüpler gibi kadın üreme organlarına ait her türlü hastalığın teşhis ve tedavisi, Obstetrik kısım ise, gebelik takibi ve gebelik sorunlarının giderilmesi ile ilgilenmektedir. Ayrıca kadın kısırlığı probleminin teşhisi , rahim filmi çekimi, yumurta takibi , aşılama ve tüp bebek yöntemleri aracılığı ile tedavisi yine bu bölümün ilgi alanına girmektedir. Kadın Hastalıkları ve Doğum bölümü, kadın hastalıkları ve gebelik dışında, pediatrik - ergen jinekolojisi, jinekolojik kanserler, ürojinekoloji, üreme sağlığı, yüksek riskli gebeliklerin takibi, cinsel fonksiyon bozuklukları, menapoz, jinekolojik operasyonlar gibi konularda modern tıbbın tüm olanakları ile hizmet veren bir bölümdür.
Kadın Hastalıkları ve Doğum bölümü, adet dönemi hastalıkları, cinsel fonksiyon bozuklukları, kısırlık, vajinal problemler, plasenta rahatsızlıkları, doğum problemleri, gebelik takibi, düşük, rahim hastalıkları, yumurtalık problemleri, doğum kontrol yöntemleri, dış genital organlar, kist ve miyom operasyonları, normal ve sezaryen doğum gibi pek çok kadın hastalığı ile gebelik süreci işlemlerinin takibi, hastalıkların teşhisi ve tedavisini gerçekleştirir. Kadın Hastalıkları ve Doğum bölümünde incelenen, teşhis ve tedavi süreci takip edilen hastalıklar şunlardır:
Periyodik jinekolojik muayeneler
Meme hastalıkları
Ultrasonografik incelemeler
Hormonal bozuklukların tanı ve tedavisi
Kanser taramaları (ultrason, kan tahlilleri, smear testi, HPV testi)
Kişiye özel aile planlaması yöntemleri (Rahim içi araç uygulaması, doğum kontrol hapı, sterilizasyon girişimleri)
Evlilik öncesi jinekolojik muayene
Kadın Hastalıkları ve Doğum bölümünde, gebelik öncesi gerekli muayene ve bilgilendirmeler yapılmaktadır. Gebelik süreci detaylı ve özenli şekilde takip edilir, anne ve bebek sağlığına titizlikle önem verilmektedir. Sağlıklı nesillerin devamı için doğum konusunda yapılması gerekenler hakkında bilgilendirmeler yapılır, önlemler alınır ve gerekirse müdahale edilir. Ayrıca akraba evlilikleri ile gelişebilecek risklerin önlenmesi, genetik rahatsızlıklara karşı tarama, kromozom analizi gibi konular da bu bölüm içerisinde yer almaktadır. Bu kapsamda verilen hizmetler şu şekilde özetlenebilir:
Gebelik öncesi danışma, bilgilendirme ve muayene
Anne sağlığının kontrolü ile gerekli laboratuvar tetkiklerinin incelenmesi
Abdominal ve/veya transvajinal ultrason ile 5. haftadan itibaren gebeliğin tespiti ile gelişim sürecinin yakından takibi
Bebeklerde ailesel sakatlıklar ya da doğumsal problemlerin tespiti için ultrasonografik fetal anomali taraması
Gebelik diyeti, ikili ve üçlü-dörtlü tarama testleri, genetik testlerin yapılması, amniyosentez
Yapılan testler sonucu gebelik sürecinde problem tespit edilen anne adayının yüksek riskli gebelik izlemine alınması
Gebelik süresince anne adayına ruhsal, fiziksel ve beslenme gibi konularda uyum sağlama ile doğuma hazırlanma gibi destekleyici hizmetlerin verilmesi
İlerleyen gebelik haftalarında fetal monitör cihazı(NST) ile bebeğin kalp atışlarının izlenmesi ve iyilik durumunun tespiti
Bebeğin doğumdan itibaren yeni doğan uzman ekibi tarafından gerçekleştirilen bakımı
Doğumdan sonra uygun korunma yönteminin belirlenmesi
İnfertilite durumlarında nedenlerinin tespit edilmesi
Kadınlarda sıklıkla görülen rahim sarkması, idrar kaçırma ve idrar torbasının sarkması gibi hastalıklar ciddi problemlerdir ve mutlaka tedavi edilmelidir. Bu tür şikayetler ile gelen hastaların şikayet yoğunluklarına bağlı olarak muayene, klinik değerlendirme ve ürodinamik incelemeler Kadın Hastalıkları ve Doğum bölümünde yapılır. Hastaya uygun tedavi yöntemi belirlenir:
İlaç tedavisi
Kegel egzersizi
İdrar torbası eğitimi (davranış tedavisi)
Vajinal konlarla egzersiz yöntemi
Pesser
Botoks
Ameliyat
Tüm dünyada kanser kaynaklı kadın ölümlerinde meme kanseri, rahim ağzı ve yumurtalık kanserleri ilk sırada yer almaktadır. Oysa ki kadınların yıl içerisinde yaptıracakları birkaç basit test jinekolojik kanser türlerinin büyük oranla erken teşhisini sağlar ve daha büyük problemlerin önüne geçer. Kadın Hastalıkları ve Doğum bölümü, kadın üreme organlarına ait kanserler ile ilgilenmektedir:
Rahim ağzı kanseri
Rahim kanseri
Meme kanseri
Dış genital organlarda görülen kanser türleri
Yumurtalık kanser taraması ve tanısı
Rahim ağzı kanseri aşısı için bilgilendirme ve uygulama
İnfertilite (Kısırlık)
İnfertilite tahlilleri
Yumurtlama takibi
Yumurtlama sorunları
Endometriozis
Histereskopi
Kanal tıkanıklıkları
Ultrason ve doppler
Kadın sağlığı için çok önemli bir dönem olan menapoz döneminde düzenli jinekolojik kontrollerin aksatılmaması gerekmektedir. Kadın vücudunda meydana gelen kanserlerin %45'inin genital organlardan kaynaklandığı ve bu rahatsızlıkların en sık görüldüğü yaşların 40-55 arası olduğu düşünülürse, menopoz döneminde çok daha dikkatli olunması gerekir. Meme kanseri, yumurtalık kanseri, rahim kanseri, rahim ağzı kanseri ve dış genital organ kanserlerine karşı yapılacak düzenli kontroller, bu dönemde hastalıkların erken teşhisi açısından önem taşımaktadır. Menopoz döneminde yapılması gerekenler:
Periyodik jinekolojik muayene
Kemik yoğunluğu ölçümü-65 yaş sonrası tarama
Meme ultrasonu ve Mammografi
Gerekli ise hormon replasman tedavisi
Kız çocukları ile genç kızların jinekolojik sorunları ve doğal süreçler ile ilgili kontroller ve bilgilendirme yapılması önemlidir. Kadın Hastalıkları ve Doğum bölümü sadece jinekolojik hastalıkların tedavisinin değil, gerekli bilgilendirmelerin de yapıldığı bir bölümdür. Örnek vermek gerekirse, adet sancısı çeken kız çocuklarına aydınlatıcı bilgi de jinekolog hekim tarafından verilmektedir.
Kist operasyonları
Miyom operasyonları
Kısırlık operasyonları
İdrar yolu operasyonları
Dış gebelik
Laparoskopik, abdominal, vajinal histerektomi
Kanser operasyonları
Endometriozis
Septum ve yapışıklıkların açılması
Polip ve miyomların çıkarılması
Endometrial rezeksiyon ve diğer cerrahi ameliyatlar