Sağlık Rehberi / Çocuklarda Astım Hastalığı

 

Astım solunum yollarının kronik inflamatuar bir hastalığıdır. Hava yolu daralması ile ilişkili olarak nefes almada zorluk, öksürük, hışıltı, göğüste sıkışma hissi gibi klinik bulgulara neden olur. Hastalığın en önemli özelliği ataklarla seyretmesidir. Bu ataklar sırasında hava yollarında farklı şiddette daralmalar olabilir.

Besinler, ilaçlar, ev tozu akarları, polenler ,mantar sporları ,hayvan tüyleri, hamamböceği gibi özgül olanlar, enfeksiyonlar, ev içi(sigara) ev dışı(duman vs) hava kirliliği ya da egzersiz gibi özgül olmayan tetikleyiciler astım semtomlarının oluşmasına ve şiddetlenmesine neden olabilir. 

 

Çocuk ve erişkinlerde astım ataklarının en önemli nedeni viral enfeksiyonlardır. Yine alerjik çocuğun duyarlı olduğu alerjenle karşılaşması yol açtığı  inflamatuar ve imminolojik olaylar , astım atağı gelişmesine yol açan risk faktörlerinden biridir. Bunun yanında soğuk hava egzersiz emosyonel stres, bronkospazmı arttırarak astım atağını tetiklemektedir. Sigara dumanı içinde var olan bir çok madde hem bronkopspazmı hemde inflamatuarı tetikleyerek atakları başlatmaktadır. 

Atak tedavisinde atak şiddeti ağırlaşmadan erken evrede başlamak başarının ilk koşuludur.Hastaya hastalığı hakkında eğitmek ve atak anında kullanacağı ilaçlar hakkında yazılı eylem planı verilmesi tedaviye erken başlanabilmesini sağlar.

 

Hastalara astım yakınmaları başladığında hafif olan yakınmaların sıklığı ve şiddetinde artış gözlendiğinde hemen inhale kısa etkili B2 reseptör agonisti kullanılması önerilmelidir.İnhale kısa etkili B2 reseptör agonisti yarım saat ara ile 3 kez aldığı halde rahatlamayan hastaların acilen bir sağlık merkezine başvurması gerekmektedir. Orta ve ağır şiddetli ataklarda doktor kontrolünde ve erken başlanan kısa sürede sistemik kortikosteroit tedavisini iyi yanıt alınır. Astıma bağlı ölüm riski taşıyan hastalar ayrıntılı bir öykü ve fizik inceleme ile belirlenerek tedavileri hastanede ve gerekirse yoğun bakım koşulları altında planlanmalıdır.