Sağlık Rehberi / Kulak Çınlaması Neden Olur?

Kulak Çınlaması Neden Olur?

Kulak Çınlaması Nedir?

Kulak çınlaması (tinnitus), bireyin dış dünyada var olmayan sesleri algılaması durumudur. Bu sesler, kişinin zihinsel sağlığı yerinde olmasına rağmen, kulakta çınlama, vızıltı veya uğultu gibi duyulabilir. Kulak çınlaması hafif veya şiddetli düzeyde olabilir. Hafif düzeydeki çınlamalar genellikle sessiz ortamlarda veya gece yatarken fark edilirken, şiddetli çınlamalar günün her saatinde ve her ortamda rahatsızlık verebilir.

Tedavi edilmediğinde, kulak çınlaması zamanla psikolojik sorunlara yol açabilir ve hatta depresyona neden olabilir. Bazı durumlarda kulak çınlaması ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Özellikle aniden başlayan, hızla ilerleyen çınlamalar; baş dönmesi, işitme kaybı, baş ağrısı ve denge kaybı gibi belirtilerle birlikte görüldüğünde tehlikeli olabilir.

Beyin sapında bulunan 8. sinir (vestibülokohlear sinir) üzerinde gelişebilecek tümörler de kulak çınlamasına neden olabilir. Bu tür tümörler, özellikle tek taraflı kulak çınlaması ve işitme kaybı olan hastalarda erken teşhis edilmelidir.

Kulak çınlaması, yaşa bağlı olarak daha sık görülebilir. Çocuklarda nadiren görülse de bu, hiç karşılaşılmadığı anlamına gelmez. Çocuklar kulak çınlamasını ifade etmekte zorlanabilirler. Kulak çınlaması, işitme kaybına neden olan her türlü durumda ortaya çıkabilir ve çeşitli tonlarda duyulabilir.

Özellikle çocuklarda görülen kulak enfeksiyonları, kulakta sıvı birikmesi ve uzun süreli sıvı kalması durumunda (efüzyonlu orta kulak iltihabı) çınlama yaygındır. Ancak çocuklar genellikle kulak çınlaması veya az işitme gibi şikayetlerde bulunmazlar, bu da tanıyı zorlaştırabilir. Kulak çınlaması her zaman ince bir ses olmayabilir; bazen kalın, kaba tonlu veya nabız atışı gibi farklı tonlarda da hissedilebilir.

 

Kulak Çınlamasının Nedenleri Nelerdir?

Kulak çınlamasının birçok farklı nedeni olabilir. İşitme kaybına yol açabilecek her tür rahatsızlık, kulak çınlamasına sebep olabileceği gibi, işitme kaybı yapmayan sistemik hastalıklar da bu duruma yol açabilir.

Anemi ve demir eksikliği gibi kanla ilgili problemler kulak çınlamasına neden olabilir. Aynı şekilde, B12 vitamini eksikliği ve diyabet de çınlamaya yol açabilir. Kulak çınlaması sadece kulakla ilgili sebeplerden kaynaklanmaz; vücudun diğer bölgelerinde gelişen rahatsızlıklar da bu durumu tetikleyebilir.

Yaşın ilerlemesiyle birlikte erişkinlerde kulak çınlaması daha sık görülür ve her on yılda bir artış gösterebilir. Meslekleri gereği yüksek ses veya basınç değişikliklerine maruz kalan kişilerde (askerler, pilotlar, dalgıçlar gibi) kulak çınlaması riski daha yüksektir.

Kulak çınlamasının nedenleri arasında şunlar bulunur:

- İşitme kaybı yapan rahatsızlıklar

- Anemi ve demir eksikliği

- B12 vitamini eksikliği

- Diyabet

- Yaşlanma

- Gürültüye maruz kalma

- Basınç değişiklikleri

Bu nedenlerin yanı sıra, kulak çınlaması kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve farklı sebeplerle ortaya çıkabilir.

 

Kulak Çınlamasının Belirtileri Nelerdir?

Kulak çınlaması, çeşitli şekillerde kendini gösterebilir. Bu belirtiler çınlama, ıslık sesi, yüksek tonlu sesler, tıslama ve zonklama şeklinde olabilir. Nadiren, müzikal tonlarda da algılanabilir. Bu sesler bazen sinir bozucu bir hale gelerek kişinin psikolojik durumunu olumsuz etkileyebilir.

Kulak çınlaması belirtileri, bir süre devam ettikten sonra aniden kesilebilir veya daha yoğun bir hale gelerek kişiyi oldukça rahatsız edebilir. Bazı kişilerde bu belirtiler gece ve sessiz ortamlarda ortaya çıkarken, diğerlerinde ise günlük yaşamı etkileyebilecek kadar rahatsız edici olabilir.

Kulak çınlaması aynı zamanda başka hastalıkların belirtisi de olabilir. Özellikle kulak burun boğaz alanında, işitme kaybına yol açabilecek her türlü hastalığın temel belirtisi olabilir. İç kulak iltihabı, kulak zarında delik veya iltihap, işitme sinirindeki tümör gibi durumlar kulak çınlamasına yol açabilir.

Kulak çınlamasının belirtileri şunlardır:

- Çınlama

- Islık sesi

- Yüksek tonlu sesler

- Tıslama

- Zonklama

- Nadiren müzikal tonlar

Bu belirtiler, kişinin günlük yaşamını ve psikolojik durumunu olumsuz etkileyebilir. Eğer kulak çınlaması belirtileri yaşıyorsanız, altta yatan nedenin belirlenmesi ve uygun tedavi için bir uzmana başvurmanız önemlidir.

 

Kulak Çınlaması Nasıl Teşhis Edilir?

Kulak çınlamasının teşhisi, nedenine bağlı olarak değişir. Doktor öncelikle hastanın tıbbi öyküsünü alır ve şikayetlerini dinler. Kulak çınlamasının kulakla ilgili nedenlerden kaynaklandığı düşünülüyorsa, odyometrik muayene yapılır. Bu muayenede dış kulak yolunda tıkanmaya neden olabilecek kir veya kalıntılar, kulak zarı ya da orta kulakta çınlamaya yol açabilecek sorunlar araştırılır.

Eğer hastada işitme kaybı mevcutsa ve özellikle yüksek frekanslarda belirginse, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi yöntemler kullanılır. Bu görüntüleme yöntemleriyle herhangi bir anormallik tespit edilemezse, B12 vitamini, demir, kan şekeri, kolesterol ve çinko düzeyleri incelenir.

Kulak çınlamasının teşhisi şu adımları içerir:

1. Hastanın tıbbi öyküsünün alınması ve şikayetlerinin dinlenmesi

2. Odyometrik muayene ile dış kulak yolu, kulak zarı ve orta kulağın incelenmesi

3. İşitme kaybı durumunda BT veya MR gibi görüntüleme yöntemlerinin kullanılması

4. Görüntüleme sonuçlarında bir anormallik yoksa kan testleri ile B12 vitamini, demir, kan şekeri, kolesterol ve çinko düzeylerinin kontrol edilmesi

Bu süreç, kulak çınlamasının altta yatan nedenini belirlemeye yardımcı olur ve uygun tedavi yönteminin seçilmesini sağlar.

 

Kulak Çınlaması Nasıl Tedavi Edilir?

Kulak çınlamasındaki ana sorunlardan birisi de sebebinin zor bulunuyor olmasıdır. Fakat sebebi bilinen durumlarda örneğin; işitme sinirinde bir tümöre bağlı meydana geliyorsa cerrahi tedavi veya radyoterapi gibi yöntemler uygulanabilir. Yine dış kulak yolundaki kire bağlı gelişiyorsa kulağın temizlenmesi veya orta kulak yolundaki sebeplere de bağlı olarak medikal veya cerrahi yollarla hasta tedavi edilebilir. Sebebi bulunamayan durumlarda ise daha genel tedavi yöntemleri kullanılabilir. Kulak çınlaması sistemik nedenlere bağlı gelişiyorsa yüksek tansiyon, çinko eksikliği, kolesterol, B12 veya demir eksikliği gibi öncelikle bu hastalıkların tedavisinin yapılması gereklidir.